Volgens een op 16-01-2019 ook in de Nederlandse publiciteit gekomen studie https://www.thelancet.com/journals/lancet/article/PIIS0140-6736(18)31788-4/fulltext van 37 wetenschappers moet de mens zijn voedingspatroon wijzigen om aan de toekomstige behoefte aan voedsel en aan de milieu-eisen te voldoen, alsook om ziekten te voorkomen. De studie, die in wezen een schets is van een toekomst met duurzame landbouw, is uitgevoerd door het Stockholm Resilience Centre, zeg maar het Zweedse Milieucentrum. Van deze 37 onderzoekers zijn er 20 milieudeskundige, 12 uit het domein van de gezondheidswetenschappen en 5 uit andere vakgebieden, waaronder de politicologie.

Hoewel het natuurlijk nuttig is als allerlei studies worden gedaan, zien we hier dat een milieuprobleem (’landbouw is slecht voor het milieu’) wordt gebruikt om het gezondheidsprobleem (‘obesitas’) aan te pakken. Al met al is het een staaltje van een volledig gepolitiseerde boodschap die als wetenschap aan de man gebracht wordt.

 The Lancet

Op zich is het natuurlijk interessant als een als vooraanstaand bekend staand medisch tijdschriift (The Lancet) aandacht besteed aan de wijze waarop tegenwoordig voedsel wordt geproduceerd. Blijkbaar is ook daar het besef doorgedrongen dat er ‘iets niet helemaal goed gaat’. We zijn in staat om plantjes heel goed en gezond te laten groeien, maar we zijn vergeten na te gaan, of dat alles wel zo goed is – voor de mens en voor het milieu.

Technische hoogstandjes

Enerzijds kan het publiceren van een dergelijk artikel beschouwd worden als een poging om ‘het andere domein’ binnen te dringen, anderzijds heeft de medische professie zich eerder gericht op de genezing van ziektes en aandoeningen dan op de preventie daarvan. Iedereen weet van de technische hoogstandjes, zowel op medisch gebied als in de voedselproductie. Beiden zijn volkomen doorgeslagen, al dan niet met perverse verdienmodellen, overmaat aan keuze en idiote verzinsels. De ontwikkelingen hebben geleid tot een situatie dat supermarkten 50.000 verschillende artikelen in het assortiment hebben (inclusief non food) en er 90.000 typen geneesmiddelen op de markt zijn.

Obesitas

Obesitas geldt als de meest voorkomende indicator dat er iets mis is met de voeding. Ca. 2 mrd mensen in de wereld zijn te dik of veel te dik, dit aantal is gebaseerd op waarnemingen (metingen, tellingen). Heel anders ligt dat voor de oorzaak van obesitas. De wetenschappelijke en maatschappelijke consensus is dat dit komt door ‘teveel eten’, in het bijzonder door een te grote inname van koolhydraten zoals suiker. Deze consensus is het resultaat van een reeks hypotheses, onderzoeken en interventie-studies. Wanneer men echter wat dieper in deze materie (de biochemie, in het bijzonder de eiwitchemie) duikt, dan moet helaas vastgesteld worden dat men ‘oorzaak’ en ‘gevolg’ systematisch niet van elkaar weet te onderscheiden. Een heel vaak voorkomend euvel in het hedendaagse wetenschapsbedrijf. De ontstane consensus is ontstaan door het eindeloos herhalen van de boodschap, het trekken van verkeerde konklusies uit wetenschappelijk onderzoek, belangenverstrengeling en het simpelweg niet begrijpen van deze aandoening.

WUR

Ook bij WUR, waar een ongelooflijk aantal domoren werkt, is men van mening dat obesitas ‘door teveel eten’ ontstaat. Helaas is dit een halve waarheid, en daarom heeft al die ‘voedingswetenschap’ geen werkelijke oplossing voor deze kwestie kunnen formuleren*. Iets niet onderzoeken of niet willen onderzoeken (de essentiële vragen niet stellen, en die dus niet onderzoeken) is ook hier een vorm van fraude, waarbij bovendien nog de verkokering (het eiland-denken) van de wetenschappelijke wereld een extra bezwarende factor is, die daartoe leidt.

Micronutriënten

Absoluut wel interessant is dat men in het artikel uitdrukkelijk wijst op de tekorten in micronutriënten (mineralen, vitaminen). Bekend is bijvoorbeeld dat ijzer wereldwijd het meest voorkomende minerale tekort is, gevolgd door zink. En zo zijn er nog wel meer van dergelijke voedingscomponenten, waaraan afhankelijk van levensfase, voedingspatroon of activiteitenniveau tijdelijk of langdurig tekorten in de voeding bestaan en ook wel bekend zijn. Overigens kan er behalve tekorten ook sprake zijn van overmaat aan bepaalde micronutriënten. Dit is een nogal onontgonnen terrein, of althans buiten de focus van de gevestigde orde gebleven of ondergesneeuwd binnen de eveneens obese onderzoeksinstituten, waar men wel veel weet maar weinig echt begrijpt.

Verder is belangrijk te weten dat het met technologische middelen (plantenveredeling, bemesting, verwerking) geproduceerde voedsel aanzienlijk lagere gehaltes aan mineralen heeft. Deze bekende zaken niet expliciet noemen is een ernstige tekortkoming in dit type verhalen. Om dan te stellen dat het hele voedselsysteem veranderd moet worden om het dieet gezonder te maken is wel heel ingewikkelde manier om daartoe te komen. Het is een lovenswaardig streven, maar volkomen onrealistisch.

Diëet veranderen

In het artikel stelt men voor om het dieet te veranderen, en dan met name minder rund- en varkensvlees en meer kip, ei, peulvruchten en noten. Men doet het voorkomen alsof het hier draait om de eiwitten, maar men moet bedenken dat eiwitten tevens de grootste drager van mineralen zijn. Met andere woorden, wanneer men een eiwitrijk dieet volgt, dan krijgt men in principe automatisch ook voldoende mineralen binnen. Of teveel van bepaalde mineralen, bijvoorbeeld bij het eten van bepaalde soorten bonen.

Mijn stelling is dat met geringe aanpassingen in de voeding, inclusief het innemen van specifieke voedingssupplementen, aanzienlijke gezondheidswinst valt te behalen.

* Wie wil weten hoe dit dan wel precies zit dient een know-how contract met mij te sluiten.