Lachgas (N₂O) is een circa 300 keer sterker broeikasgas dan CO₂. Het komt in grote hoeveelheden vrij, maar de betekenis hiervan in verband met ‘klimaatverandering’ is nog niet doorgedrongen, met name omdat niet zo duidelijk is om welke hoeveelheden het precies gaat. Uit de gegevens van het PBL valt niet op te maken hoeveel N₂O er in Nederland vrijkomt, omdat het wordt uitgedrukt in ‘CO₂-equivalenten’. Wat er elders, buiten Nederland, aan N₂O vrijkomt als gevolg van de NO_x-uitstoot in Nederland wordt helemaal niet vermeld.

Produktie van N₂O

Om iets over de produktie van N₂O te kunnen zeggen zijn twee zaken zijn belangrijk om te weten: 1. N₂O ontstaat uit nitraat 2. N₂O ontstaat bij anaerobe microbiële processen.

De produktie van N₂O is dus een afgeleide van de produktie van nitraat en van het ontstaan c.q. de aanwezigheid van anaerobe omstandigheden.

Produktie van nitraten

De produktie van nitraten is behalve de fabricage en het gebruik van stikstofhoudende meststoffen, het gevolg van het verbranden van fossiele brandstoffen. Bij elk verbrandingsproces, ook als dat biobrandstoffen zijn, ontstaat NO_x, dat vervolgens vrij gemakkelijk in nitraat wordt omgezet. Zowel de produktie van stikstofkunstmest als het gebruik van fossiele brandstoffen zijn de afgelopen tientallen jaren sterk toegenomen, sterker dan die van CO₂.

Anaerobe omstandigheden

Anaerobe omstandigheden komen op veel plaatsen voor. Anaerobe processen vinden overal plaats, waar de aanvoer van zuurstof ontbreekt of minimaal is, bijvoorbeeld in de bodem, in biogasinstallaties, in waterzuiveringsinstallaties, in mest en bij verbrandingsprocessen met onvoldoende of opzettelijk beperkte zuurstofaanvoer.

In natuurlijke systemen worden anaerobe omstandigheden en processen gestimuleerd door de aanvoer van voedingsstoffen zoals nitraat. Bij de aanvoer van nitraten treedt namelijk in eerste instantie een sterke toename op in de aerobe bacteriële groei. Hierbij wordt zuurstof gebruikt en CO₂ geproduceerd. Zodra deze zuurstof op is, of door CO₂ is verdrongen, krijgen anaerobe bacteriën de overhand. De dan op gang komende anaerobe processen leiden tot de produktie van N₂O, alsook die van methaan (ook een broeikasgas). Bij deze processen komt warmte vrij, dat de reacties ook nog sneller doet verlopen, alsook mangaan in de 2⁺ vorm. Bij anaerobe processen speelt mangaan een rol.

Toename van situaties met anaerobe omstandigheden

Er zijn spectaculaire uitbreidingen van situaties met anaerobe omstandigheden, bijvoorbeeld in de uitgestrekte dead zones in de Oostzee, in de golf van Mexico, voor de kust van West Afrika en op nog veel meer plaatsen in zeeën en oppervlaktewateren. Deze zijn, gelet op het bovenstaande, aanleiding tot het vrijkomen van N₂O.

Er zijn echter nog andere situaties, waarbij anaerobe omstandigheden voorkomen, waarbij mogelijk nog grotere hoeveelheden N₂O ontstaan, en bovendien opeens in korte tijd vrijkomen. Op deze plek ga ik niet meer zeggen dan dat hier de verklaring ligt voor de extreem hoge temperaturen die bijvoorbeeld zijn voorgekomen in de zomer van 2018 in West Europa en begin 2019 in Australië.

Andere gevolgen van anaerobe situaties

Onder anaerobe omstandigheden kunnen de meeste hogere organismen niet leven. Dit komt met name omdat de energieproduktie in een anaeroob systeem veel en veel lager ligt dan in een aeroob systeem (circa 90% lager). Er hoeft in de natuur maar gedurende een beperkte periode sprake te zijn van een anaerobe situatie om ervoor te zorgen dat het overgrote deel van de organismen het loodje legt. Hier ligt dan ook de oorzaak van het verdwijnen van soorten, in ambtelijk jargon ook wel ‘verminderde biodiversiteit’ genoemd.

Gevolgen

Als mijn analyse juist is dat er aanzienlijk meer N₂O vrijkomt dan wordt aangenomen, inclusief het patroon waarmee dat gebeurt, dan betekent dit dat de CO₂-theorie (‘CO₂ veroorzaakt opwarming van de aarde’) onjuist is. Dan wordt immers het broeikaseffect door iets anders veroorzaakt. Bovendien zijn de dynamische klimatologische effecten, die in het algemeen worden toegeschreven aan ‘opwarming van de aarde’, veel beter verklaarbaar. Deze ontdekking dient ertoe te leiden dat alle ‘klimaatwetenschappers’ uit hun functies worden gezet. De organisaties, die deze charlatans betalen en hun de hand boven het hoofd houden, dienen opgeheven te worden. Dan komt er tevens een eind aan de collectieve verdwazing rondom het thema ‘CO₂-reductie’.