Vanuit de wetenschap is tot nu toe geen duidelijke oorzaak voor de bijensterfte aangewezen. Men heeft consensus bereikt in de formulering “een complex van factoren is verantwoordelijk voor de bijensterfte”. Vanwege het uitblijven van sprekende resultaten uit de wetenschappelijke hoek en het uitblijven van verklaringen voor het wereldwijd optreden van bijensterfte konden allerlei speculaties over andere oorzaken van de bijensterfte wortel schieten.

Deze zijn in wezen terug te voeren tot maatschappelijke onvrede en “technology pessimism”. Ze hebben zich vervolgens met slimme marketing via ideeën-communities verspreid. In veel gevallen is het onderwerp bijensterfte een reden van bestaan geworden. Buiten de bijenwereld is op vele manieren een belang ontstaan bij het voortduren van de bijensterfte.

Binnen het maatschappelijke model neemt men de zelfbedachte oorzaak als uitgangspunt. Men wil het probleem door anderen laten oplossen, bijvoorbeeld door pesticiden te verbieden, de landbouw extra verplichtingen op te leggen of mensen en overheden aan te sporen bloemenplanten voor bijen in te zaaien.

Dergelijke maatregelen zijn zelden onderbouwd door goed onderzoek. Soms ligt er maar één enkele publicatie aan ten grondslag.