Op 24-08-2019 verscheen het bericht “Wetenschapper ontdekt nieuwe bijensoort op industrieterrein in Ede” in de landelijke pers, zie https://nos.nl/l/2298777

Het nieuwsbericht is gebaseerd op één waarneming van zwartpootbijen. Om dan te beweren dat het aantal soorten bijen in Nederland is toegenomen, lijkt eerder op de wens om het succes van het beleid (‘de nationale bijenstrategie’) aan te tonen dan op een verantwoorde wijze van interpreteren van gegevens.

 Overdreven aandachttrekkerij

Het is allemaal overdreven aandachttrekkerij. Het zou wat worden als elk beestje dat waargenomen wordt als nieuws gebracht wordt, dan blijft er weinig ruimte voor echt nieuws. Het bericht bevat eveneens de informatie dat de waarneming door een wetenschapper is gedaan. Ook dat is overdreven aandachttrekkerij, en wel van het EIS, het ‘Kenniscentrum insecten’. Je hoeft namelijk geen wetenschapper te zijn om een wolbij waar te nemen. Waarnemingen doen valt onder de fenomenologie, niet onder de wetenschap. 

Verklaring

De verklaring voor de aanwezigheid van de zwartpootwolbij is als volgt. Er is eind juli in die hete periode een behoorlijk lange tijd een luchtstroming vanuit het zuiden geweest, en aangezien bekend is dat er via de lucht voortdurend een gigantische verplaatsing van insecten inclusief eitjes plaatsvindt, is de kans aanwezig dat een dergelijke bij hier ergens neergekomen is. De aanwezigheid van de zwartpootbij is dus in de eerste plaats het gevolg van luchtverplaatsingen.

Voorlichtingsfilmpje

Het bericht gaat gepaard met een filmpje, afkomstig van de overheid, dat ‘voorlichting’ over bijen geeft. Dat bevat onder andere de volgende elementen:

“Zonder de bijen raakt het eten op of wordt onverkrijgbaar” – 100% onzin, er is geen enkele indicatie dat dit op enigerlei wijze waar zal kunnen worden; andere factoren zijn veel bepalender.

“Appels, peren, aardbeien en zelfs koffie bestaan dankzij de bij” – kletskoek, halve waarheid; bestuiving vindt door vele insecten plaats, de grote verdienste van bijen is dat deze dat beter kunnen en dat er een grotere kans op bestuiving is met daaraan gekoppeld een grotere bestuivingszekerheid; er ligt een grote vooringenomenheid ten grondslag aan deze statement.

“Dat sommige bijensoorten al bijna zijn uitgestorven, is een gigantisch probleem” – onwaar, niet bewezen; het kan zijn dat bepaalde soorten bijen in Nederland of elders niet meer voorkomen, maar dat wil niet zeggen dat die bijen nergens meer voorkomen; welke bijen waargenomen worden is misschien wel meer afhankelijk van het aantal personen dat zich hiermee bezig houdt.

“Als er meer bloemen komen, komen er ook meer bijen” – wensdenken, niet bewezen, onjuist; als er bijen op bloemen zitten zegt dat hooguit dat ze niet ergens anders zitten; dat bepaalde wilde bijen maar één enkele voedselbron zouden hebben, is biologisch gezien onlogisch.

 Herhaling van onzin

Al deze statements worden al jaren verkondigd, en worden steeds herhaald. Door deze herhaling ontstaan fictieve waarheden, en wordt de ware oorzaak van steeds minder bijen – of insecten – verzwegen. Bovendien, als men iemand die zich toevallig bezig houdt met het doen van waarnemingen als wetenschapper aanduidt, dan is dat automatisch een degradatie van deze tak van sport. Dergelijke personen zijn geen wetenschapper, maar fenomenologen.

 Sprinkhanen

Van hetzelfde laken en pak zijn de voortdurende berichten over de aanwezigheid van andere soorten uit zuidelijker streken. Zo wordt op de pagina https://vroegevogels.bnnvara.nl/nieuws/sprinkhanen-uit-het-zuiden de aanwezigheid van diverse sprinkhanen gemeld met de daarbij horende onbewezen verklaringen. Deze lijken tot doel lijken te hebben om aan te tonen dat dit komt door ‘de klimaatverandering’.

“De schildboomsprinkhaan uit Zuid-Europa is vermoedelijk meegereisd met geïmporteerde bomen.”

“De kiezelsprinkhaan en de spoorkrekel zouden meegekomen zijn met treinen.”

Over de grotespitskopsprinkhaan en de zaagsprinkhaan wordt opgemerkt dat “het een kwestie van tijd is totdat ook deze zich aandienen, ze zijn inmiddels al gevonden in België. Het lijkt erop dat door de klimaatverandering mediterrane soorten zich steeds meer thuis voelen in ons land. Maar ook verandering van het landschap kan een rol spelen.”

Zelf-bedachte verklaringen

Er worden op basis van waarnemingen voortdurend allerlei zelf-bedachte verklaringen de wereld in gebracht. Deze zijn afkomstig van WUR en verwante instellingen. Het is allemaal fenomenologie. Daar ga ik in mijn volgende artikel - over de Vlinderstichting - verder op in.